NRC 11-08-21, Dat Festival Karavaan dit jaar toch nog doorgaat mag een klein wonder heten. Nadat de wintereditie van het festival in 2020 drie keer was uitgesteld vond deze uiteindelijk in juni plaats, waardoor de organisatie na afloop nog maar een maand van de geplande zomereditie verwijderd was. Met een kleine organisatie bergen verzetten is onder normale omstandigheden al geen uitzondering in het theaterlandschap, laat staan in tijden van corona, maar dat maakt de prestatie die het team van Karavaan neerzette door zo snel al een zomereditie te organiseren niet minder indrukwekkend.
Het programma is als vanouds voornamelijk gericht op jonge makers, die op uiteenlopende locaties voorstellingen hebben ontwikkeld. Zo speelt Luchtbespiegelingen van Anne Roos Rosa De Carvalho zich af op een boerenveld met bijna eindeloos uitzicht naar de horizon, de perfecte setting voor deze voorstelling over klimaatverandering en de menselijke onmacht om die een halt toe te roepen. Drie personages (een milieuactivist, een natuurwetenschapper en een zakenvrouw) ontmoeten elkaar op de plek van een geheimzinnige conferentie over lucht – ze blijken de enige genodigden die zijn komen opdagen. Desondanks ontspint zich een gesprek tussen hen over de staat van de aarde en het klimaat.
Kibbelend ten onder gaan
De personages blijven daarbij helaas te veel in schematische archetypes steken: de wetenschapper is sociaal onhandig, de milieuactivist verpakt haar kritiek in een dikke laag zweverigheid en de zakenvrouw is rücksichtslos egocentrisch. Het gesprek blijft hierdoor wat oppervlakkig en voorspelbaar. Gelukkig bieden de muzikale aspecten uitkomst: in verrassende bewerkingen van onder andere Lucy In The Sky With Diamonds en Claire de Lune bezingt Rosa De Carvalho op poëtische wijze de lucht en de maan. Bovendien treft het slotbeeld van de voorstelling een prikkelende balans tussen de hoop dat de mensheid toch tot overeenstemming kan komen, en de gegronde vrees dat het allemaal al te laat is en we kibbelend ten onder zullen gaan.
In het spannende Dashboard van hiphoptheatercollectief DIEHELEDING is het publiek zelf de voornaamste gesprekspartner. De voorstelling vindt plaats in een taxibusje waarin je door de straten van Alkmaar rijdt, en waarin je wordt aangeklampt door een wat verwarde spreker. In de associatieve woordenstroom schemert stukje bij beetje het onderliggende drama door: je reisgenoot is nooit echt hersteld van een traumatische gebeurtenis in diens jeugd en leeft daardoor als een outsider in de samenleving. De taxirit blijkt een poging om schoon schip te maken en met het verleden af te rekenen.
Zelfkant van de maatschappij
Het bijzondere aan Dashboard is dat het door vier verschillende acteurs wordt gespeeld die afzonderlijk van elkaar hebben gerepeteerd, waardoor je de voorstelling meerdere keren kan bekijken. De geestelijke problemen van de hoofdpersoon krijgen zo steeds een ander gezicht, waardoor wordt benadrukt dat iedereen aan de zelfkant van de maatschappij terecht zou kunnen komen. De ruimte die de makers zo creëren voor empathie en compassie maakt diepe indruk.
De twee hoofdpersonages in Deze plek bestaat niet van Femke Arnouts en Lara van Hoof denken juist dat de ze het middelpunt van de samenleving zijn. Als ze na een lange wandeling aankomen op de plek waar een bushokje zou moeten staan, moeten ze tot hun ontzetting constateren dat die verdwenen is. Het is de aanleiding voor een absurdistische dialoog die aanvoelt als ‘Twitter, De Voorstelling’: een eindeloze aaneenschakeling van opgeblazen verontwaardiging, halve waarheden en meningen die als feiten worden gepresenteerd. Arnouts’ tekst weet op hilarische wijze de pijnlijke zelfoverschatting van de gemiddelde digitale reaguurder te fileren, en tekent scherp de dynamiek tussen mensen die elkaar steeds in hun op niets gebaseerde verontwaardiging blijven bevestigen.
Helaas verliest de voorstelling na dertig minuten scherpte: de scènes in de tweede helft kabbelen wat richtingloos voort. Deze plek bestaat niet is echter bijzonder de moeite waard vanwege het uitzinnige taalfeest waarmee de voorstelling begint.
